Badanie wody

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Często pytacie nas jaki systemu uzdatniania lub odwróconej osmozy najlepiej sprawdził by się w Państwa posesjach. Odpowiedź na tak zadane pytanie wcale nie jest takie proste. Jest bardzo wiele zmiennych, które trzeba wziąść pod uwagę zanim dobierze się odpowiednią do danych potrzeb stację - pobór wody, ilość mieszkańców stałych, wydajność źródła.... Ale najistotniejszą zmienną jest zawartość poszczególnych pierwiastków w wodzie, jej twardość oraz ewentualne bakterie, które się w niej znajdują.

Poniżej przedstawię Państwu jak powinno wyglądać miarodajne badanie wody z studni głębinowej.

Zacznijmy od początku.

Przyjeżdża ekipa - wierci studnię i co dalej ??

Podstawowe pytanie brzmi - do czego będę używać wody z tej studni. Jeżeli to źródło jest jedynie wykorzystywane do mycia samochodu, podlewania ogrodu, nie ma konieczności przeprowadzania jakichkolwiek badań.

Jeżeli chcą Państwo wykorzystać wodę do domu, chociażby do mycia warto już takie badania wykonać. Nie mówiąc już o wodzie do użytku spożywczego. Tutaj bezwzględnie należy zrobić badanie zarówno fizykochemiczne jak i bakteriologiczne.

Kiedy pobrać wodę ?

Jeżeli mają Państwo świeżo wykopaną studnię, należy minimum przez miesiąc regularnie z niej korzystać. Odpompowywać wodę, tak aby po pierwsze woda wyczyściła się z zanieczyszczeń mechanicznych, naturalnie powstających podczas procesu wiercenia. Po drugie, aby ustabilizowały się jej parametry fizykochemiczne.

W dniu, którym mamy pobrać próbkę do badań należy włączyć pompę na mniej więcej 20-30 minut przed pobraniem wody. Zapobiegnie to ewentualnym zanieczyszczeniom z węża ogrodowego czy rury.

Jakie pojemniki wybrać ?

Pełne badanie powinno zawierać część fizykochemiczną oraz mikrobiologiczną. Trzeba pobrać 2 próbki.

Pierwsza do minimum 1,5 l butelki plastikowej może być po wodzie mineralnej - 2-3 krotnie przepłukać wodą z Państwa studni i pobrać próbkę. 

Druga do sterylnej butelki, którą można zakupić m.in w Sanepidzie. Najważniejsze jest by w przypadku tego badania, nie dotknąć gołymi rękoma okolicy szyjki. Wynik wtedy może wyjść fałszywie dodatni. Ponadto trzeba w jak najszybszym czasie dostarczyć próbkę do badania, by ewentualne drobnoustroje nie zdążyły się namnożyć. Jeżeli nie jesteśmy w stanie w szybkim tempie oddać jej do ośrodka badawczego to maksymalnie na dzień wcześniej można pobrać próbkę, ważne by trzymać ją przez ten czas w lodówce.

Jakie badania wykonać ?

Przebijając się przez gąszcz ofert zwłaszcza proponowanych przez komercyjne laboratoria można dostać bólów i zawrotów głowy, a na pewno może nas to mocno szarpnąć po kieszeni. Pisząc ten artykuł przejrzałam wiele ofert. Powiem szczerze byłam wręcz zaskoczona, ilością dostępnych parametrów, które można zbadać. 

Pytanie brzmi czy warto badać benzen, chrom, formaldehyd, glikol etylenowy, fluorki i można by było jeszcze długo wymieniać. 

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Są sytuacje, kiedy warto np. gdy mamy podejrzenie, że mamy wyciek glikolu z instalacji to na pewno tak. W innej sytuacji nie sądzę. 

Przedstawię Państwu podstawowe parametry, które warto oznaczyć.

Badanie fizykochemiczne :

1. pH -odczyn jest bardzo ważnym parametrem. Dzięki niemu wiemy czy mamy do czynienia z wodą o charakterze kwaśnym, obojętnym lub zasadowym. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia pH wód naturalnych powinno mieścić się w przedziale 6,5-9,5. Odczyn wody istotnie wpływa na jej smak. Należy jeszcze wspomnieć, że pH wpływa również na właściwości korozyjne wody w stosunku do różnych materiałów, z których wykonane są instalacje.
2. mętność - zależy od obecności w niej pyłów, gliny, iłów, związków żelaza oraz manganu, planktonu, mikroorganizmów. Problemem wody mętnej oprócz walorów estetycznych, jest łatwość rozmnażania drobnoustrojów w zawiesinie. Jeżeli wartość NTU (czyli ilości krzemionki na litr wody) przekracza 1 - woda nie nadaję się do spożycia.
3. barwa- jest to parametry mało dokładny, badany organoleptycznie. Wymaga się jedynie by barwa była akceptowalna dla konsumentów oraz nie posiadał zmian patologicznych.
4. zapach - bardzo ważny parametr, również badany organoleptycznie. Najlepiej jeżeli woda ma akceptowalny zapach ( czyli nie ma zapachu w ogóle). Jeżeli jest on obecny może świadczyć o obecności w niej lotnych związków organicznych, gazów, produktów rozkładu substancji organicznych, ścieków bytowo-gospodarczych i przemysłowych.
   
5. twardość - parametr, który zależy od zawartości, stężenie soli wapnia i magnezu. Woda twarda to taka, która zawiera dużo tych związków. Będzie ona pozostawiała osady (np. na wylewkach, bateriach), kamień kotłowy w czajnikach, na grzałkach pralki, zmywarki itp. 
   Z drugiej strony zbyt miękka woda może być powodem niedostatecznego efektu prania bielizny, potrzeby zużywania większej ilości wody do spłukiwania detergentów i kosmetyków. Jeśli chodzi o spożycie wody to zapewne preferencje zarówno zdrowotne jak i smakowe mogą być różne – niektórym służy i smakuje wada bardziej miękka, innym o większym stopniu twardości.
   Zakres referencyjny, wydany rozporządzeniem Ministra Zdrowia to od 60 do 500 mg CaCO₃/l. Do użytku domowego zaleca się dolną granicę normy, czyli około 60 mg CaCO₃/l.
6. azotany, azotyny - pojawiają się one w wodach podziemnych w rezultacie procesów mineralizacji materii organicznej (procesy gnilne) i procesów nitryfikacji oraz z niektórych łatwo rozpuszczalnych minerałów, a także na skutek intensywnego nawożenia oraz zanieczyszczenia odciekami z szamba. Woda nie może zawierać azotanów więcej niż 50 mg NO₃^-/l.
7. żelazo - ma bardzo duże znaczenie techniczne (osadza się w rurach, brudzi armaturę wodną) i organoleptyczne (specyficzny zapach i posmak). Żelazo w wodzie surowej występuje w postaci rozpuszczonej. W takiej formie jest ono niewidoczne gołym okiem - woda sprawia wrażenie czystej (klarownej). Pod wpływem utlenienia bardzo łatwo jednak wytrąca się z wody - tworząc osad, który usuwa się poprzez filtrację. Dopuszczalne maksymalne wartości żelaza w wodzie to 0,200 mg Fe/l.
8. mangan - często jeżeli mamy za dużo żelaza to i mangan będzie podniesiony. Pochodzi z resztek roślinnych, z gleby oraz z zanieczyszczeń, głównie przemysłowych. Powoduje brunatne plamy i zacieki tkanin oraz w urządzeniach sanitarnych. Dopuszczalne ilości manganu to 0,05 mg Mn/l. Jest znacznie bardziej toksyczny, niż żelazo.

Badanie mikrobiologiczne: 

• ilość mikroorganizmów w próbce badane po 48h lub 72h inkubacji
• liczba bakterii z grupy Coli - jest to wskaźnik zanieczyszczenia wody w Polsce. Woda pitna nie może zawierać w badanej próbce bakterii z tej grupy.
• liczba Escherichia Coli - organizm wskaźnikowy: obecna w odchodach zawsze i w dużych ilościach, żyje w środowisku trochę dłużej niż bakterie chorobotwórcze, nie wytwarza form przetrwalnych, więc jeśli jest obecna w wodzie, to zanieczyszczenie jest świeże, oraz daje się łatwo i szybko identyfikować.
• Enterococcus faecalis - obecność enterokoków kałowych w wodzie pitnej najczęściej związana jest z długotrwałym oraz intensywnym jej zanieczyszczaniem ściekami. Występują one przede wszystkim w kale ludzkim oraz niektórych zwierząt. Bardzo rzadkim przypadkiem jest samoczynny ich rozwój. Paciorkowce te wykazują się bardzo dużą odpornością na trudne warunki środowiskowe, jak również na antybiotykoterapię.

Te podstawowe parametry można oznaczyć w wielu laboratoriach. Ważne jest, aby było ono akredytowane przez Sanepid.

Ceny są różnorodne. Koszt analizy wody zależy od zakresu badań. Za ocenę podstawowych wskaźników fizykochemicznych zapłacimy najczęściej co najmniej 250 zł, za badanie mikrobiologiczne wody cena wynosi 115-230 zł. Pełna analiza wody zawsze jest tańsza to wydatek rzędu 350-400 zł.

Im bardziej rozbudowana lista parametrów tym droższe badanie. 

Mam już wyniki w ręce i co dalej ....

Mając wyniki należy przekazać je firmie, która zajmuje się doborem odpowiednich stacji uzdatniania. Specjalista jest w stanie powiedzieć, czy potrzebne jest filtrowanie. Jeżeli tak, to jakie urządzenie będzie najlepiej pracować w Państwa domu.